Projecttitel: Proefstal van de toekomst voor gespeende biggen
Projectnummer: MIT-16004
Kernthema: Resource efficiency
Projectpartners: Provincie Noord-Brabant, Vewi Techniek BV.

Samenvatting

De uitstoot van ammoniak en andere emissies, zoals fijn stof, geur en endotoxinen, is in de varkenshouderij al langere tijd een probleem. In Noord-Brabant en Limburg lost men dit op door het plaatsen van luchtwassers die een reductie van de ammoniakemissie geven van minstens 85%. Dit is echter een end-of-pipe oplossing die de oorzaak van de emissies niet wegneemt. Er komt uit de maatschappij en van de varkenshouders zelf dan ook steeds meer vraag naar stalsystemen die de emissies bij de bron aanpakken.

Daarnaast komt een verbod op het couperen van de staarten van de biggen steeds dichterbij, wat betekent dat varkens straks met lange staarten gehouden moeten worden. Staarten worden nu gecoupeerd om staartbijten, en daarmee wondjes en antibioticagebruik te voorkomen. Om dit succesvol dit te laten verlopen, moeten de emissies in de stal worden verlaagd om daarmee het leefklimaat van de dieren te verbeteren, en daarmee de diergezondheid en het dierwelzijn te verhogen. Daarnaast moet er gezorgd worden voor voldoende afleidingsmateriaal, om te voorkomen dat de dieren onnatuurlijk gedrag gaan vertonen, zoals staartbijten.

De hoofddoelstelling van dit project is: Het ontwikkelen van een stalconcept voor gespeende biggen, waarin de emissies bij de bron worden aangepakt, waardoor het leefklimaat voor de dieren en het werkklimaat voor de varkenshouder zo optimaal mogelijk zijn en waarbij minimaal voldaan wordt aan de eisen van het 1-ster Beter Leven keurmerk van de Dierenbescherming met als gevolg dat er een reëel en interessant alternatief voor de luchtwasser op de markt gebracht wordt, waarbij ook uitvoerige controles en inspecties niet meer nodig zijn. Om bovenstaande doelstelling te halen, moeten er enkele onderzoeksvragen beantwoord worden:

• Hoe moet het optimale biggenhok eruit zien? Hierbij wordt o.a. gekeken naar vloeruitvoering, manier van ontmesten, voer- en waterverstrekking en afleidingsmateriaal.
• Wat is de uitstoot van ammoniak, geur, endotoxinen en fijn stof?
• Hoe is de gezondheid, groei en voederconversie (VC) van de biggen?
• Wat is het gemiddelde energieverbruik tijdens een ronde?
• Hoe verhouden bovenstaande punten zich ten opzichte van een traditionele gespeende biggenstal?
• Vertonen de dieren ander gedrag dan in een traditionele gespeende biggenstal? Wordt het welzijn van de dieren verhoogd?

Het uiteindelijke projectresultaat is een stalconcept voor gespeende biggen waarmee een reductie gehaald kan worden van 85% voor ammoniakemissie, 60% voor fijn stof en 70% voor geur. Dit resultaat wordt onderbouwd met meetresultaten, gedragsobservaties en bijgehouden gegevens van groei, voederconversie, gezondheid en energiegebruik. Door het verlagen van de emissies in de stal zullen de gezondheid en het welzijn van de dieren en de varkenshouder sterk verbeterd worden, waardoor ook de resultaten verbeteren. Daarnaast wordt de CO2-footprint verlaagd en zal er geen verhoging van de CO2-footprint ontstaand door luchtwassers, omdat die niet meer nodig zijn.

Een belangrijke maatregel om bovenstaande te bewerkstelligen is het snel uit de stal halen van mest. Hierdoor behoudt de mest ook zijn hoge biogaspotentieel, waardoor er meer energie uit de mest gehaald kan worden in de vorm van elektriciteit en warmte, die weer op het bedrijf gebruikt kunnen worden. Hiermee sluit het project aan op de topsectoren Agri & Food, Energie en Life Sciences & Health en is het gericht op de topclusters Agrofood en Biobased.

Het project wordt uitgevoerd door Vewi Techniek B.V., een technische toeleverancier gespecialiseerd in drinkwater-, voer- en meetsystemen, De Hoeve B.V., initiatiefnemer en regievoerder van Keten Duurzaam Varkensvlees, en Black Box Engineering B.V., een bedrijf gespecialiseerd in onder andere bedrijfsautomatisering en klimaatbeheersing.