Het Gelderse Groot Zevert Vergisting wekt al 17 jaar energie op uit mest. Met de Groene Mineralencentrale maakt het bedrijf in één keer een flinke sprong voorwaarts. Naast biogas en elektriciteit, wint het Groot Zevert nu ook bodemverbeteraar, schoon water en kunstmestvervanger uit mest. De Groene Mineralencentrale past prima binnen de visie van de overheid op het gebied van circulaire economie en kringlooplandbouw. De topsectoren Agri & Food en Energie financierden een aantal projecten om de Groene Mineralencentrale tot stand te laten komen.

Groot Zevert Vergisting verwerkt al jaren het mestoverschot van varkenshouderijen in de Achterhoek. “In 2003 waren we een van de eerste in Nederland met een mestvergistingsinstallatie”, zegt Arjan Prinsen, innovator bij Groot Zevert
Vergisting. “Daarmee produceerden we biogas dat we via een warmtekrachtkoppeling vrijwel volledig omzetten in elektriciteit. Met de co-vergiste mest, ook wel digestaat genoemd, konden we bovendien naar akkerbouwers. Daar kreeg je eerst geld voor. Maar toen het mestbeleid verder werd aangescherpt en de fosfaatoverschotten verder toenamen moesten we voor de levering van mest gaan betalen. Daarom gingen we op zoek naar een andere oplossing, ook omdat met de opkomst van de circulaire economie nieuwe verdienmodellen ontstaan.”

Gas voor FrieslandCampina
In 2017 begon Groot Zevert Vergisting werk te maken van de nieuwe verdienmodellen. “Via een 5,5 kilometer lange leiding leveren we jaarlijks 10 miljoen Nm3 groen gas aan de zuivelfabriek van FrieslandCampina in Borculo. Daarvoor moesten we investeren in een innovatief reinigings- en compressiesysteem waarmee we ons biogas kunnen
opwerken tot minimaal aardgaskwaliteit. Ook wilden we de installatie voeden met gras- en vezelachtige biomassa voor extra gasproductie. Het schone gas laat de ketel bij FrieslandCampina op een heel hoog rendement draaien. Dit leverde een behoorlijke kostenbesparing op voor beide partijen.

Mineralen winnen uit digestaat
Na de biogasproductie blijft het restproduct digestaat over. “Hierin zitten waardevolle stoffen. Om die te benutten hebben we in 2019 in samenwerking met Wageningen University & Research en Nijhuis Industries de Groene
Mineralencentrale opgezet.” In de Groene Mineralencentrale worden allerlei nieuwe technologieën toegepast. “Door centrifuge scheiden we het digestaat in een dikke en dunne fractie. Met membraantechnologie van GENIAAL halen we stikstof en kalium uit de dunne fractie. Het water dat overblijft gaat terug naar de natuur.” Met de RePeat-technologie halen we de fosfaat uit de dikke fractie en blijft een vezelrijke fosfaatarme organische stof over.

Duurzame kunstmest
Met de mineralen uit de dunne fractie maakt Groot Zevert duurzame vervangers voor kunstmest. Deze vervangers zijn afgestemd op de behoefte van het gewas en met de bodemvruchtbaarheid. “Duurzaam omdat hierdoor de ecologische voetafdruk veel beter is. Wij verbruiken geen aardgas, zoals dat bij de productie van stikstofkunstmestkorrels wel gebeurt. Wij maken veel minder transportkilometers omdat we onze vloeibare, minerale
meststof regionaal leveren. Samen met Wageningen Univsersity & Research voeren we een pilotproject uit waaruit blijkt dat de landbouwkundige werking vergelijkbaar is met de traditionele minerale stikstofkunstmest”.

Vezelrijke grond
Ook de dikke fractie neemt Groot Zevert onder handen. “We wassen het fosfaat uit de organische stof. Het teruggewonnen fosfaat gaat nu nog naar fosfaatarme landbouwgebieden maar kan ook als grondstof naar de
meststoffenindustrie. De vezelrijke organische stof die overblijft is een prachtige bodemverbeteraar met veel effectieve organische stof en weinig fosfaat. Het heeft de eigenschap om water goed vast te houden en voorkomt dat mineralen wegstromen.” Daarmee is voor Prinsen de cirkel praktisch rond. “De mineralen die we via mest binnenkrijgen gaan via de Groene Mineralencentrale weer terug naar de landbouw en een groot volume van met mest gaat als schoon water weer terug naar de natuur. Zo sluiten we hier in de Achterhoek regionaal de kringloop.”

In het project Mest en Mineralen werkten Groot Zevert Vergisting, Nijhuis Water Technology en Wageningen University & Research samen.