Eind oktober zijn drie voorstellen op het gebied van agrifood en ondersteunende sleutel technologieën ingediend bij het Nationaal Groeifonds. Met het Nationaal Groeifonds trekt het kabinet voor de komende 5 jaar € 20 miljard uit voor projecten op terreinen waar de meeste kansen aanwezig zijn voor structurele en duurzame economische groei.

AgriBased Chemicals: materialen en chemicaliën uit hernieuwbare bron
Om opwarming van de aarde tot anderhalve graad Celsius te beperken is het noodzakelijk om naast de energietransitie ook vol in te zetten op de grondstoffentransitie. Fossiele grondstoffen voor chemicaliën en materialen moeten worden vervangen door hernieuwbare koolstofbronnen. Het programma Agri-Based Chemicals levert daar een belangrijke bijdrage aan, doordat het voorziet in opschaling van het gebruik van biogrondstoffen voor de productie van chemicaliën en kunststoffen.

Het programma ondersteunt de realisatie van twee ‘demonstrators-at-scale’ van op suiker gebaseerde chemicaliën en materialen, die als vliegwiel moeten functioneren om zowel aan de grondstoffenkant als aan de marktkant nieuwe initiatieven tot wasdom te laten komen. Voor Nederland moet dit resulteren in een wereldwijde, industriële koploperpositie op het gebied van biobased chemicaliën en kunststoffen.

De looptijd van het programma is 8,5 jaar. Het programma vraagt een totale publieke en private investering van € 806 mln., waarvan € 288 mln. uit het Nationaal Groeifonds. Van deze € 288 mln. is veruit het grootste deel, namelijk € 150 mln., bedoeld voor pilot- en productiefabrieken en R&D-infrastructuur).

Het programma is ingediend door de minister van Economische Zaken en Klimaat, mede namens de coalitie Groene Chemie, Nieuwe Economie (GCNE) en de Stichting Topconsortium voor Kennis- en Innovatie BioBased Economy (TKI-BBE). Het ministerie van Infrastructuur & Waterstaat, het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en de drie topsectoren Agri&Food, Chemie en Energie steunen het voorstel. Leidende partijen uit het ecosysteem, zoals Cosun, Corbion, Avantium, Brightsite, CBBD, de ROMs van vijf provincies, TNO, WUR, UM, UT, UU en TUD zijn aangesloten. Daarnaast hebben meer dan zestig andere organisaties hun steun uitgesproken.

Switch2SFS
Ook het voorstel Switch2SFS richt zich op de reductie van broeikasgasuitstoot. Aangezien maar liefst 34% van de broeikasgasemissies afkomstig is van voedselproductie en -consumptie, is een duurzamer voedselsysteem een belangrijke sleutel. Switch2SFS draagt hieraan bij met oplossingen voor het reduceren van de broeikasgasuitstoot door het voedselsysteem, daar waar deze het meest nodig zijn. De oplossingen die Switch2SFS biedt, vormen een gerichte aanpak van de grootste emissiebronnen: landgebruik ,  productie van dierlijke eiwitten, energiegebruik en verspilling in de voedselketen. Het voorstel heeft een ketenbrede aanpak, van boer tot consument. Het programma omvat de ontwikkeling van nieuwe klimaatvriendelijke voedselbronnen (Switch 1), radicaal nieuwe verwerkingsmethoden (Switch 2) en nieuwe klimaatvriendelijke ketens (Switch 3). Via een ondersteunende programmalijn is er aandacht voor het bevorderen van onder andere de maatschappelijke  inbedding van de innovaties, en voor het ontwikkelen van talent en ondernemerschap.

Dat Switch2SFS niet alleen nieuwe oplossingen aanreikt voor de klimaatopgave, maar ook leidt tot een groter verdienvermogen van Nederland, blijkt uit de berekeningen van de emissies en het bbp in dit voorstel. Hieruit volgt een extra additioneel verdienvermogen van €1,3 miljard tot 2032 en  €7,1 miljard tot 2050. Bovendien leidt Switch2SFS tot een bijdrage aan de cumulatieve reductie van broeikasgasemissies van minimaal 27 MtCO2eq tegen 2032 en 211 MtCO2eq tegen 2050. Tegenover de gevraagde bijdrage uit het Groeifonds van €319,5 miljoen staat een verwachte bijdrage van €164,9 miljoen van deelnemende partijen.

NXTGEN HIGHTECH
De Nederlandse productie van hightech equipment is van wereldniveau en levert een groot aandeel in onze export. Deze positie is te danken aan de expertise en het ondernemerschap van de spelers in dit ecosysteem en aan hun nauwe samenwerking. Maar de concurrentie in de wereld groeit, er liggen dringende maatschappelijke opgaven en de benodigde investeringen worden steeds groter. Een sprong vooruit is nodig Het investeringsprogramma NXTGEN HIGHTECH pakt dit alles in één keer aan.

Het programma wil over een periode van zeven jaar € 1,2 miljard investeren (waarvan ca. de helft van het Nationaal Groeifonds) in zes essentiële toepassingsgebieden voor de generaties die na ons komen:

• schone energie
• datacommunicatie via licht
• apparatuur voor snellere medicijnontwikkeling zonder dierproeven
• snellere chips
• innovatieve productie van lichte composietmaterialen
• snelle en precieze robots in de land- en tuinbouw

Het doel is om dit Nederlandse hightech equipment ecosysteem tegen 2040 leidend in Europa te maken, met uiteindelijk een extra bijdrage aan het bbp van € 11 tot 16 miljard per jaar. Daartoe gaan consortia van bedrijven en kennisinstellingen nieuwe technologieën ontwikkelen en nog sterker samenwerken: kennis uitwisselen, leren van elkaar en met elkaar, nieuw talent aantrekken.

Nationaal Groeifonds
Het Nationaal Groeifonds is een initiatief van de ministeries van Economische Zaken en Klimaat en Financiën. Zij beheren gezamenlijk het fonds namens het kabinet. Er is een onafhankelijke commissie ingesteld die de projecten beoordeeld en adviezen geeft. Het kabinet besluit of aan projecten geld wordt toegekend. Naar verwachting besluit het kabinet in het voorjaar 2022 welke voorstellen gehonoreerd worden.