Projecttitel: Weerbaarheid door biodiversiteit
Projectnummer: AF-14102
Kernthema: Resource efficiency
Looptijd: 2014 – 2016
Budget publiek: € 379.000
Budget privaat: € 228.000
Projectleider: Wijnand Sukkel
Projectpartners: Louis Bolk Instituut, Productschap Akkerbouw, Wageningen UR.

Samenvatting

Landbouw wordt door druk op de kostprijs (schaalvergroting en mechanisatie) en door eisen van afnemers, steeds minder divers. Het aaneengesloten oppervlak per gewas neemt toe en ook de gewassen zelf worden, door veredeling, uniformer. Moderne landbouwsystemen sluiten (bio)diversiteit in ruimte en tijd steeds verder uit. De sterk doorgevoerde uniformiteit, schaalgrootte en de uitsluiting van biodiversiteit maakt landbouwsystemen kwetsbaar voor belagers en extreme fysische druk. Door de grote  en uniforme percelen draagt biodiversiteit aan de randen van de percelen onvoldoende bij aan de weerbaarheid van het productiesysteem. Voor biologische landbouw is weerbaarheid vrijwel de enige mogelijkheid om ziekten en plagen te voorkomen. Voor gangbare landbouw groeit echter ook de vraag naar weerbare systemen vanwege de maatschappelijke bezwaren tegen pesticiden gebruik en de beperkingen in het middelen pakket. Daarnaast is er een maatschappelijke vraag naar biodiversiteit als waarde op zich en voor de belevingswaarde van diversiteit als  landschapswaarde. De opdracht waar de landbouw voor staat is een hogere weerbaarheid te realiseren en een breder scala van ecosysteemdiensten te leveren die niet ten koste gaat van het bedrijfsrendement.

Diversiteit in tijd en ruimte maakt systemen minder gevoelig voor het uitgroeien van ziekten en plagen tot schadelijke niveaus. Volgens de literatuur zijn potentieel bijkomende voordelen van meer diverse productie systemen kunnen een verhoogde productie en een hogere nutriënten efficiëntie. Veel onderzoek is de laatste jaren verricht aan perceelsranden maar veel minder aan biodiversiteit binnen een perceel. Dit project onderzoekt het effect van combinaties van innovatieve  en praktisch uitvoerbare maatregelen om de diversiteit binnen percelen/gewassen sterk te verhogen (zoals strokenteelt en menggewassen en rassen) en de overlevingskans voor natuurlijke vijanden en antagonisten te vergroten (zoals minimale grondbewerking). Verhogen van de diversiteit binnen percelen dient op een dusdanige wijze plaats te vinden dat dit (potentieel) economisch voor telers ook aantrekkelijk is. Het moet ook voor telers een duidelijke meerwaarde opleveren. Moderne technieken in de mechanisatie, ICT en GPS kunnen hier in sterke mate aan bijdragen. In een eerste experimentele verkenning in 2011 werden positieve effecten op de vermindering van zowel bovengrondse ziekten als bovengrondse plagen waargenomen.

De doelen zijn:

• Aantonen dat stapeling van verschillende diversiteit bevorderende maatregelen binnen een perceel leidt tot een robuust, rendabel,  betrouwbaar landbouwsysteem waarbij de ontwikkeling van ziekten en plagen trager verlopen en de opbrengstderving door ziekten en plagen sterk beperkt wordt.
• (bio)Diverse productiesystemen op een dusdanige wijze door te ontwikkelen dat de diversiteit maatregelen praktisch en economisch uitvoerbaar zijn.
• Productiesystemen te ontwikkelen met een grotere bijdrage aan algemene biodiversiteit als ecosysteemdienst

Links

Bekijk hier rapportage 2014
Website