AF-18125 | Agroforestry

Bert van ReesProject

Projecttitel: Agroforestry
Projectnummer: AF-18125
Missie: Klimaatneutrale landbouw en voedselproductie
MMIP: Landbouwbodems, emissiereductie lachgas en verhoging koolstofvastlegging (B2)
Looptijd: 2019 – 2022
Projectleider: Maureen Schoutsen


De Nederlandse landbouwsector staat voor een meervoudige opgave. De nationale en internationale zorgen over de teruggang van biodiversiteit, de verwachte dalende trend in gebruik, mogelijkheden en acceptatie van gewasbeschermingsmiddelen, klimaatverandering (mitigatie en adaptatie) en bedreigingen van de bodemkwaliteit vormen een andere context en verschuivende randvoorwaardes voor ontwerp en management van bestaande plantaardige productiesystemen. Daarbij komt de visie van LNV die om kringlooplandbouw draait en waarbij landbouw en natuur sterker in relatie tot elkaar staan. Binnen deze context, ambities en urgente, complexe opgave plaatsen wij agroforestry. Agroforestry is een teeltsysteem waarin bomen of struiken bewust worden gecombineerd met eenjarige teelten of grasland en veehouderij. Een voorbeeld van agroforestry is de combinatie van fruit- of notenbomen met akkerbouwgewassen. Vele andere combinaties zijn denkbaar; als de teelt van noten, biomassa gewassen als wilg, teelt van sier- en laanbomen of vruchtdragende struiken in een combinatie met groenteteelt, akkerbouw of het houden van landbouwhuisdieren. In internationale context wordt agroforestry veelal gebruikt als koepelterm, waarbij een indeling kan worden gemaakt van vier vormen van agroforestry; ‘silvo-arable alley cropping’, ‘silvo-pastoral alley cropping’, riperian buffer zones en food forestry. In Nederlandse context wordt de term agroforestry veelal gebruikt om professionele, potentieel gemechaniseerde, (in potentie grootschalige) strokenteelten met lanen van meerjarige gewassen (in lage boomdichtheden) te duiden, hetzij lanen van houtige gewassen met stroken grasland voor vee of lanen van houtige gewassen met stroken akkerbouw of tuinbouwgewassen.

Agroforestry biedt grote kansen voor de ontwikkeling van meer weerbare, efficiënte en robuuste plantaardige productiesystemen. Agroforestry is een teeltsysteem wat zich richt op het leveren van een brede range van ecosysteemdiensten en het dienen en bereiken van multidimensionale doelen met voordelen voor zowel de ondernemer, de omgeving, de maatschappij en het ecosysteem. Focus van de PPS ligt op de potentie voor CO2-opslag, waterbeheer(klimaatadaptatie) en efficiënt gebruik van natuurlijke hulpbronnen (resource capture en RUE) in Nederlandse plantaardige productiesystemen. Ook verhoging van biodiversiteit is een belangrijke potentieel voordeel van agroforestry. Voor dit onderdeel zal de PPS de samenwerking zoeken met andere initiatieven en projecten rond ‘natuur-inclusieve landbouw. De voornoemde potentiele voordelen zijn vanuit de literatuur al redelijk goed onderbouwd, maar de toepassing van agroforestry in Nederland kent een aantal belemmeringen. Onder meer ontbreekt de kennis over hoe dit systeemefficiënt en economisch renderend (kosten, baten) uitgevoerd kunnen worden. Belangrijke achterliggende vragen zijn hier welke ruimtelijke configuraties optimaal zijn, welke gewascombinaties (noten, fruit, hout, biomassa etc.) toegepast kunnen worden en hoe het gewasmanagement tegen concurrerende arbeidskosten uitgevoerd kan worden. Tegelijkertijd zijn er belemmeringen in regelgeving, de beschikbaarheid van de juiste mechanisatie/technologie en de kennis over en beschikbaarheid van de juiste rassen en boom/struiktypen. Het doel van deze PPS is om kennis te ontwikkelen die voornoemde belemmeringen kan helpen oplossen. Daarnaast worden, potentiële maatschappelijke diensten zoals biodiversiteit en koolstofopslag in bestaande en nieuwe systemen gemeten. Ook worden een aantal nieuwe agroforestry systemen ontworpen en aangelegd. Kennis en ervaring vanuit een te ontwikkelen ‘Community of practice’ zal meegenomen worden om tot een aantal agroforestry ontwerpen te komen met de meest gunstige gewascombinaties voor bepaalde situaties en grondsoorten. De ‘Community of practice’ zorgt voor het ontsluiten van een veel bredere pool van kennis en ervaring en sneller wegnemen van belemmeringen dan wanneer alleen de PPS-partijen betrokken zijn.

Links:

 

Deel dit bericht